Het recht is … ?
Het antwoord op de vraag wat recht is, zal nooit interessanter en bevredigender zijn dan de vraag zelf. De vraag naar wat recht is, heeft door de eeuwen heen menig jurist en niet-jurist bezig gehouden. De zoektocht duurt voort.
Het recht is kort gezegd, en dat zal menigeen beamen, een verzameling wetten en verdragen (kenbronnen), waarbij conform het Latijnse adagium lex superior derogat legi inferiori (een hogere wet gaat boven een lagere), een verdrag boven de wet staat.
Soms wordt, hoewel dat strikt genomen onjuist is, ook de op deze wetten en verdragen gebaseerde interpretatie in de jurisprudentie en vakliteratuur tot kenbron van het recht gerekend. Aan de jurisprudentie en vakliteratuur kunnen op zichzelf geen rechten worden ontleend.
Verder worden soms eveneens de algemene in het bewustzijn levende beginselen en het gewoonterecht tot het recht gerekend. Ook deze beginselen en dit gewoonterecht zijn strikt genomen (in een rechtspositivistische opvatting) geen recht, omdat ze niet voldoen aan een van de basisvereisten van een democratische rechtsstaat: het legaliteitsbeginsel.
Uiteindelijk, alle rechtsfilosofische beschouwingen latend voor wat ze zijn, dient een jurist het te doen met de wet en ligt het recht besloten in het voorliggende geval. Het Latijnse adagium hiervoor luidt: ius in causa positum…
Dit is een inleiding op een langer stuk. Het artikel is vooralsnog alleen op bestelling verkrijgbaar.
Auteur: mr. M. el Hachmioui